W przypadku wypadku drogowego, w którym pojazd zostaje uszkodzony lub zniszczony, jednym z kluczowych elementów procesu likwidacji szkody jest ustalenie wysokości odszkodowania, jakie przysługuje właścicielowi pojazdu. Wysokość odszkodowania zależy od kilku czynników – w tym wpisie skupię się na sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze „szkodą całkowitą” czyli sytuacją kiedy naprawa samochodu jest ekonomicznie nieuzasadniona. Pojawia się wtedy problem wyceny wraku pojazdu.
- Czym jest rynkowa wartość wraku pojazdu?
Rynkowa wartość wraku pojazdu to kwota, jaką pojazd mógłby osiągnąć na rynku wtórnym, jeśli zostałby sprzedany w stanie uszkodzonym. Jest to suma, którą można uzyskać za pojazd po wypadku, uwzględniając stopień jego uszkodzenia. Rynkowa wartość wraku jest zatem inna niż wartość pojazdu przed wypadkiem, która zwykle odpowiada wartości rynkowej lub wartości rynkowej pojazdu w momencie zawierania polisy.
- Jak ustala się rynkową wartość wraku?
Wartość wraku jest obliczana na podstawie kilku kryteriów:
- Stan pojazdu przed wypadkiem – Ubezpieczyciele w pierwszej kolejności analizują, w jakim stanie technicznym znajdował się pojazd przed wypadkiem. Wartość pojazdu zależy od jego rocznika, przebiegu, stanu technicznego oraz wyposażenia.
- Stopień uszkodzeń – Ocena uszkodzeń jest kluczowa. W przypadku, gdy pojazd jest tak zniszczony, że nie da się go naprawić, uznaje się go za wrak.
- Wartość części zamiennych – Rynkową wartość wraku można także określić na podstawie wartości części, które można odzyskać i sprzedać. Pojazdy, które mają cenne części (np. silniki, skrzynie biegów, układ hamulcowy), mogą być warte więcej, nawet jeśli są uszkodzone.
- Ceny wraków w danym regionie – Wartość wraku zależy także od rynku lokalnego. W niektórych regionach mogą występować większe wahania cen wraków w zależności od popytu na części samochodowe oraz ich dostępności.
- Opinie rzeczoznawców – Często przy ustalaniu wartości wraku korzysta się z opinii rzeczoznawców, którzy mogą oszacować wartość pojazdu w oparciu o specjalistyczną wiedzę oraz doświadczenie w branży motoryzacyjnej.
Ubezpieczyciel, po ustaleniu wartości wraku, dokonuje wyceny odszkodowania. W przypadku ubezpieczenia AC (autocasco), w sytuacji całkowitej szkody (tzw. szkoda całkowita), wysokość wypłaconego odszkodowania będzie zależna od różnicy między wartością pojazdu przed wypadkiem (tzw. wartość rynkowa) a wartością wraku.
Szkoda całkowita występuje, gdy koszt naprawy pojazdu przekracza określoną przez ubezpieczyciela wartość, którą można uznać za opłacalną (zwykle jest to 70-80% wartości rynkowej pojazdu). Jeśli pojazd jest uznany za całkowicie zniszczony, właściciel otrzymuje odszkodowanie w wysokości wartości pojazdu przed wypadkiem, pomniejszoną o wartość wraku. Przykładowo, jeśli pojazd był wart 30 000 zł przed wypadkiem, a wartość wraku wynosi 5 000 zł, to odszkodowanie będzie wynosić 25 000 zł.
3. Co zrobić kiedy nie zgadzamy się z wyceną?
Często zdarza się, że właściciel pojazdu nie zgadza się z wyceną rynkowej wartości wraku i wysokością zaproponowanego odszkodowania. W takiej sytuacji warto skontaktować się z rzeczoznawcą, który może przeprowadzić niezależną wycenę. Rzeczoznawca może także wskazać, że pojazd posiada więcej cennych części lub że wartość rynkowa wraku została niewłaściwie obliczona. Na tym etapie postępowania warto skorzystać z pomocy prawnika, ponieważ możliwe jest zakończenie sprawy poprzez zawarcie ugody w postępowaniu likwidacyjnym (przed rozpoczęciem drogi sądowej). W sytuacji gdy ubezpieczyciel nie zgadza się z wyceną, konieczne będzie skierowanie sprawy do sądu – proszę pamiętać o terminach przedawnienia!
- Podsumowanie
Rynkowa wartość wraku pojazdu to istotny czynnik, który wpływa na wysokość odszkodowania wypłacanego przez ubezpieczyciela w przypadku szkody całkowitej. Jej określenie jest złożonym procesem, który uwzględnia stan pojazdu przed wypadkiem, stopień uszkodzeń oraz wartość części nadających się do odzyskania. Zrozumienie, jak ustalana jest rynkowa wartość wraku, oraz świadomość praw przysługujących właścicielowi pojazdu, może pomóc w skutecznym ubieganiu się o sprawiedliwe odszkodowanie w razie wypadku.